როგორ ვლინდება გასტრიტი? – სიმპტომები, მკურნალობა და პრევენციის გზები

გასტრიტი დღეს კუჭ-ნაწლავის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა, რომელიც მილიონობით ადამიანს აწუხებს მთელ მსოფლიოში. შესაძლოა, სხვადასხვა წყაროში ინტერნეტში ის მოიხსენიებედეს, როგორც "კუჭის გასტრიტი" - თუმცა, რეალურად, ეს დაავადება ისედაც მხოლოდ კუჭის ლორწოვანი ანთებაა და სხვა ორგანოზე არც გვხვდება.

ხშირად ის იმდენად „ჩუმად“ ვითარდება, რომ ადამიანები ყურადღებას არ აქცევენ მის პირველ ნიშნებს. ამ ბლოგში სწორედ იმაზე ვისაუბრებთ, როგორ ამოვიცნოთ გასტრიტი, სიმპტომები როგორ არ გამოგვრჩეს და ვის მივმართოთ მკურნალობისათვის. არსებობს სიგნალები, რომელთა იგნორირებამ შეიძლება სერიოზულ გართულებებამდე მიგვიყვანოს.

რა არის გასტრიტი?

გასტრიტი კუჭის ლორწოვანის ანთებაა, რომელიც სხვადასხვა გამომწვევი მიზეზით ვითარდება. თანამედროვე სწრაფმა ცხოვრებამ, არაჯანსაღმა კვებამ და მუდმივმა სტრესმა ეს პრობლემა კიდევ უფრო აქტუალური გახადა. ექიმების განმარტებით, გასტრიტის შემთხვევები განსაკუთრებით იმატებს ქალაქებში, სადაც მოსახლეობის დიდი ნაწილი ცხოვრების ჯანსაღ წესს ვერ იცავს.

გასტრიტი შეიძლება განვითარდეს ერთჯერადი ძლიერი გამაღიზიანებლის გამო, ან გრძელვადიანი ფაქტორების ზემოქმედებითაც. მაგალითად, ძლიერი ალკოჰოლის მიღებამ ან დაზიანების გამომწვევმა ბაქტერიამ შეიძლება ლორწოვანის სწრაფი ანთება გამოიწვიოს. ზოგიერთ შემთხვევაში კი იგი ნელ-ნელა ვითარდება, რაც უფრო საფრთხის შემცველიც შეიძლება იყოს.

კუჭის ლორწოვანის ანთების ძირითადი მიზეზები შეიძლება იყოს:

• Helicobacter pylori – ბაქტერია, რომელიც კუჭის ლორწოვანას აზიანებს და ანთებას იწვევს;
• არარეგულარული და არაჯანსაღი კვება;
• ძლიერი და გახანგრძლივებული სტრესი;
• არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატების ხშირი მიღება, რომლებიც ლორწოვანას ასუსტებს;
• ალკოჰოლის ან თამბაქოს ჭარბი მოხმარება.

სამწუხაროდ, ჩვენი ცხოვრების სტილი პირდაპირ აისახება კუჭის ჯანმრთელობაზე. სწრაფად ჭამა, ცხარე ან შემწვარი საკვების ჭარბი რაოდენობით მიღება, ღამით, გვიან საათებში კვება და ზედმეტი კოფეინის მოხმარება კუჭის ლორწოვანის მუდმივ გაღიზიანებას იწვევს. ამას ემატება ყოველდღიური სტრესი, რომელიც კუჭში მჟავიანობას ზრდის და ასუსტებს მის დამცავ მექანიზმებს. ბაქტერია Helicobacter pylori კი ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია, რის გამოც ვითარდება გასტრიტი ან მისი უფრო სერიოზული ფორმები.

რა მნიშვნელობა აქვს სიმპტომების დროულად ამოცნობას?

სიმპტომების ამოცნობა გადამწყვეტ როლს თამაშობს როგორც მკურნალობის წარმატებაში, ასევე სერიოზული გართულებების თავიდან აცილებაში. ხშირია შემთხვევები, როცა ადამიანს წლების განმავლობაში აქვს დისკომფორტი კუჭში, მაგრამ გამოკვლევაზე წასვლას აყოვნებს და პრობლემას თავად მკურნალობს, რაც საბოლოოდ საშიში ხდება.

ქრონიკული გასტრიტი ხშირად შეუმჩნევლად მიმდინარეობს, რაც მას ორმაგად სახიფათოს ხდის. მისი ხანგრძლივი განვითარება კუჭის ლორწოვანის სტრუქტურულ ცვლილებებს იწვევს და ზრდის წყლულის ან კიბოს განვითარების რისკს.

ამ დაავადების სიმპტომები განსხვავდება ფორმის, გამომწვევი მიზეზისა და დაავადების მიმდინარეობის მიხედვით, თუმცა ყველაზე ხშირად გვხვდება:

• ტკივილი ან წვა მუცლის ზედა ნაწილში;
• შებერილობა და სიმძიმის შეგრძნება;
• გულისრევა ან ღებინება;
• მადის დაკარგვა ან სწრაფი დანაყრების შეგრძნება;
• პირის ღრუში უსიამოვნო სუნი.

ხშირად გვხვდება ტკივილი მუცლის ზედა ნაწილში, შებერილობა, გულისრევა - ეს სამი სიმპტომი ყველაზე მეტად ახასიათებს გასტრიტს. ტკივილი ხშირად ჩხვლეტს ან თითქოს წვავს, შებერილობა გრძელდება საკვების მიღებიდან რამდენიმე საათის განმავლობაში, ხოლო გულისრევა განსაკუთრებით დილით ვლინდება, ცარიელ კუჭზე.

თუ ტკივილი ძლიერი და გახანგრძლივებულია, ღებინებას ახლავს სისხლი ან გამოჩნდა შავი ფერის განავალი, ეს უკვე სერიოზული პრობლემის ნიშანია და დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოთ ექიმს. მსუბუქი შემთხვევები უმეტესად რამდენიმე დღეში იკლებს, თუმცა მუდმივი დისკომფორტის შემთხვევაში სპეციალისტის კონსულტაცია აუცილებელია.

ქრონიკული გასტრიტი - თავისებურებები და რისკები

ქრონიკული გასტრიტის დროს, ანთება მუდმივად ნარჩუნდება. ის ვრცელდება კუჭის ლორწოვანის სიღრმეში, რაც დროთა განმავლობაში მის ატროფიას იწვევს. ამის გამო კუჭის ფუნქციური უნარი მცირდება და საჭმლის გადამუშავება რთულდება. ქრონიკული ფორმა განსაკუთრებით საშიშია იმით, რომ დაავადება შეიძლება პროგრესირდეს წლობით, თანაც შეუმჩნევლად და საბოლოოდ გამოიწვიოს კუჭის კიბო.

ქრონიკული გასტრიტის ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა მისი ნაკლებად შესამჩნევი სიმპტომებია. ადამიანმა შეიძლება მხოლოდ მსუბუქი შებერილობა ან დისკომფორტი იგრძნოს საკვების მიღების შემდეგ და იფიქროს, რომ ეს ჩვეულებრივი მომნელებელი პრობლემაა. სწორედ ამიტომაა მნიშვნელოვანი პათოლოგიის დროული გამოვლენა. ქრონიკული გასტრიტი, ცხადია, ექვემდებარება მკურნალობას და ამ პრობლემის მართვა, დროული აღმოჩენის შემთხვევაში, სრულიად შესაძლებელია.

როგორ ხდება დიაგნოსტირება?

გასტრიტის დიაგნოსტირებისთვის გამოიყენება სხვადასხვა მეთოდი. მაგალითად, ანამნეზის შეგროვება, ლაბორატორიული კვლევები, ულტრაბგერითი დიაგნოსტიკა და ენდოსკოპია, რომელიც ყველაზე ზუსტ სურათს იძლევა კუჭის ლორწოვანის მდგომარეობაზე. ასევე ტარდება ტესტები Helicobacter pylori-ზე.

ექიმთან მისვლა მნიშვნელოვანია მაშინ, როცა სიმპტომები გრძელდება ორ კვირაზე მეტხანს, ტკივილი ძლიერდება, აღინიშნება ღებინება, ან ხდება წონის მნიშვნელოვანი კლება. დროული ვიზიტი დაზოგავს თქვენს დროსა და ჯანმრთელობას.

რატომ არ უნდა გადავდოთ სპეციალისტთან ვიზიტი?

გასტრიტი არის დაავადება, რომელიც ლორწოვანის ანთებით ვითარდება და სხვადასხვა ფორმით გვევლინება. მისი გამომწვევი მიზეზებია როგორც ბაქტერიები, ისე კვების რეჟიმი და სტრესი.

სიმპტომებზე დროული რეაგირება დაგეხმარებათ, რომ თავიდან აიცილოთ სერიოზული გართულებები, შეინარჩუნოთ ჯანმრთელობა და მშვიდად განაგრძოთ ცხოვრება. გახსოვდეთ, რომ ორგანიზმის მიერ გამოგზავნილ სიგნალებზე ყურადღება საუკეთესო დაცვაა დაავადებებისგან.